Er þróunaraðstoð af hinu illa?

Frjálshyggjumenn bölva þróunaraðstoð og segja hana hafa ill áhrif á efnahagslíf viðtakenda, hversu göfug sem markmið hennar kunni að vera.

Ástæðan sé sú að hún auki spillingu og dragi úr vilja viðtakanda til að bæta kjör sín.

Þeir benda á að land eins og Tansanía hafi fengið mikla þróunaraðstoð en standi samt efnahagslega í stað.

En hvernig hyggjast þeir skýra þá staðreynd að Marshallaðstoðin við Evrópuríkin svínvirkaði? Hún var ekkert annað en þróunaraðstoð.

Eða aðstoð Bandaríkjamanna við uppbyggingu Japans eftir stríðið? Eða aðstoð þeirra við Pólverja eftir lok kaldastríðsins fyrra?

 Nú kann einhver að segja að þessi lönd hafi ekki verið vanþróuð og því sé aðstoð við þau ekki réttnefnd þróunaraðstoð.

Tævan og Suður-Kórea

En Tævan og Suður-Kórea voru í hæsta máta vanþróuð,  fengu mikla þróunaraðstoð og iðn- og nútímavæddust ógnarhratt.

Það þrátt fyrir eða vegna þess að þau ráku takmarkaðan áætlunarbúskap um alllangt skeið, þvert gegn forskriftum frjálshyggjunnar. 

Hannes  Gissurarson fékk þá flugu í höfuðið að þessi lönd hafi ekki notið þróunaraðstoðar (Hannes 1997: 294). 

Það er rangt, Tævan naut  talsverðrar aðstoðar til 1965 þegar landið „útskrifaðist“ úr þróunarskólanum. Landið er sagt hafa  fengið einn og hálfan milljarð Bandaríkjadala í aðstoð frá BNA (Cullather 1996: 1-26).

Breska dagblaðið The Guardian segir að Suður-Kórea  hafi á árunum 1946 til 1978 þegið 60 milljarða bandaríkjadala frá Bandaríkjunum, ýmist mynd beinnar aðstoðar eða lána.

Á sama tíma hafi þróunaraðstoð BNA við Afríku numið 68 milljörðum dala.

Blaðið segir að Suður-Kóreumenn hafi kunnað með féð að  fara, þeir hafi notað það skynsamlega (The Guardian 28/11 2011).  Suðurkóreskur fræðimaður tekur í sama streng (Lee 2017).

Einræðisherrann suðurkóreski, Park Chung-Hee, var harður í horn að taka en öldungis óspilltur. Hann notaði því þróunarstoðina skynsamlega, til að þróa efnahagslífið. Í dag er landið eitt af ríkustu þjóðum heims. 

Gagnstætt fyrirrennara sínum, Syngman Ree, en sá var gjörspilltur, þróunaraðstoðin lenti í vösum hans og fylgiliðs, landið dróst aftur úr Norður-Kóreu.

Lokaorð

Sem sagt, þróunaraðstoð virkar illa sé viðtakandi spilltur en getur haft jákvæðar  afleiðingar sé hann óspilltur.

Alla vega má sjá hér að þessi kredda frjálshyggjunnar á ekki við rök að styðjast.

Heimildir:

Cullather, Nick 1996: „Fuel for the Good Dragon“: The United States and Industrial Policy in Taiwan, 1950-1965“, Diplomatic History, Volume 20, Issue 1, janúar, bls. 1–26.

Hannes H. Gissurarson 1997: Hádegisverðurinn er aldrei ókeypis. Reykjavík: AB.

Lee, Sung 2017: „From Aid to Trade: How US Aid to South Korea is a Model for Foreign Assistance“, US Global Leadership Coalition.

https://www.usglc.org/blog/from-aid-to-trade-how-south-korea-is-a-model-for-u-s-foreign-assistance/   Sótt 29/12 2022.