Er þróunaraðstoð af hinu illa?

Frjálshyggjumenn bölva þróunaraðstoð og segja hana hafa ill áhrif á efnahagslíf viðtakenda, hversu göfug sem markmið hennar kunni að vera.

Ástæðan sé sú að hún auki spillingu og dragi úr vilja viðtakanda til að bæta kjör sín.

Þeir benda á að land eins og Tansanía hafi fengið mikla þróunaraðstoð en standi samt efnahagslega í stað.

En hvernig hyggjast þeir skýra þá staðreynd að Marshallaðstoðin við Evrópuríkin svínvirkaði? Hún var ekkert annað en þróunaraðstoð.

Eða aðstoð Bandaríkjamanna við uppbyggingu Japans eftir stríðið? Eða aðstoð þeirra við Pólverja eftir lok kaldastríðsins fyrra?

 Nú kann einhver að segja að þessi lönd hafi ekki verið vanþróuð og því sé aðstoð við þau ekki réttnefnd þróunaraðstoð.

Tævan og Suður-Kórea

En Tævan og Suður-Kórea voru í hæsta máta vanþróuð,  fengu mikla þróunaraðstoð og iðn- og nútímavæddust ógnarhratt.

Það þrátt fyrir eða vegna þess að þau ráku takmarkaðan áætlunarbúskap um alllangt skeið, þvert gegn forskriftum frjálshyggjunnar. 

Hannes  Gissurarson fékk þá flugu í höfuðið að þessi lönd hafi ekki notið þróunaraðstoðar (Hannes 1997: 294). 

Það er rangt, Tævan naut  talsverðrar aðstoðar til 1965 þegar landið „útskrifaðist“ úr þróunarskólanum. Landið er sagt hafa  fengið einn og hálfan milljarð Bandaríkjadala í aðstoð frá BNA (Cullather 1996: 1-26).

Breska dagblaðið The Guardian segir að Suður-Kórea  hafi á árunum 1946 til 1978 þegið 60 milljarða bandaríkjadala frá Bandaríkjunum, ýmist mynd beinnar aðstoðar eða lána.

Á sama tíma hafi þróunaraðstoð BNA við Afríku numið 68 milljörðum dala.

Blaðið segir að Suður-Kóreumenn hafi kunnað með féð að  fara, þeir hafi notað það skynsamlega (The Guardian 28/11 2011).  Suðurkóreskur fræðimaður tekur í sama streng (Lee 2017).

Einræðisherrann suðurkóreski, Park Chung-Hee, var harður í horn að taka en öldungis óspilltur. Hann notaði því þróunarstoðina skynsamlega, til að þróa efnahagslífið. Í dag er landið eitt af ríkustu þjóðum heims. 

Gagnstætt fyrirrennara sínum, Syngman Ree, en sá var gjörspilltur, þróunaraðstoðin lenti í vösum hans og fylgiliðs, landið dróst aftur úr Norður-Kóreu.

Lokaorð

Sem sagt, þróunaraðstoð virkar illa sé viðtakandi spilltur en getur haft jákvæðar  afleiðingar sé hann óspilltur.

Alla vega má sjá hér að þessi kredda frjálshyggjunnar á ekki við rök að styðjast.

Heimildir:

Cullather, Nick 1996: „Fuel for the Good Dragon“: The United States and Industrial Policy in Taiwan, 1950-1965“, Diplomatic History, Volume 20, Issue 1, janúar, bls. 1–26.

Hannes H. Gissurarson 1997: Hádegisverðurinn er aldrei ókeypis. Reykjavík: AB.

Lee, Sung 2017: „From Aid to Trade: How US Aid to South Korea is a Model for Foreign Assistance“, US Global Leadership Coalition.

https://www.usglc.org/blog/from-aid-to-trade-how-south-korea-is-a-model-for-u-s-foreign-assistance/   Sótt 29/12 2022.

 

Athugasemdir

[Dominus Sanctus., 16.8.2023 kl. 11:17]

Það er best að tala um hvert land fyrir sig;

þegar að það er verið að ræða þessi mál.

[Ingólfur Sigurðsson, 16.8.2023 kl. 11:32]

Spurningin er stór en merkileg. Það er margt til í þessu. Því miður hafa mistökin verið gerð. Pandóruboxið var opnað, eftirsóknin eftir velmegun Vesturlanda orðið keppikefli annarra ríkja. Þar er nú misskilningurinn að mínu áliti.

Þeir sem starfa við hjálparstörf í Afríku hafa lengi furðað sig á því hversu fólkið getur verið hamingjusamt þrátt fyrir fátæktina, og skort á vestrænum lífsgæðum. Það er þetta brenglaða gildismat okkar í vestrinu, að hamingjan sé mæld í tækninýjungum og bankainnistæðu. 

Þetta er afstætt. Mannkynið er þrátt fyrir allt varla komið upp af dýrsstiginu. Það eru ekki nema rúmlega 100 ár síðan barnadauði var algengur á Íslandi. Ég ólst upp hjá afa mínum og ömmu, en foreldrar þeirra misstu oft börn bæði við fæðingu og ung að árum, eða þeirra kynslóðir. Þannig að samanburðurinn við fátækari heimsálfur er ekki fráleitur. Þá var einnig algengt að hver kona fæddi um 10 börn, til að sem flest lifðu af og sæju um foreldrana síðar.

Mín skoðun er sú að Hollywoodmyndirnar hafi komið inn rangri og brenglaðri veruleikaskynjun hjá börnum, að samkenna sig með dýrum og öllu fólki á jörðinni, þrátt fyrir mismunandi aðstæður. Þetta er ekki þannig. Þrátt fyrir sult og barnadauða hefðu hver og ein þjóð átt að þróast á sínum forsendum, ekki okkar. 

Ég er að mörgu leyti sammála Dominus Sanctus (Vor heilagi Drottinn eða herra?). 

En gott að lesa þessa grein og samanburðinn og andmæli gegn kapítalistum í þessu efni.

[Stefán Valdemar Snævarr, 16.8.2023 kl. 12:08]

Takk Ingólfur og þið báðir. Margt vel athugað í athugamsemdum ykkar.