JÓLABÓKARÝNI 2: Heimsmeistari eftir Einar Kárason

Í lok aldarinnar síðustu var Robert James  Fischer týndur. Þá kynntist ég bandarískum Gyðing sem sagðist vita hvar hann héldi sig. Hann hefði átt vingott við frænku skákmeistarans sem þá bjó á leyndum stað í Los Angeles. Fischer hafi sagt við hann „þú ert nú alveg ágætur, af Gyðingi  að vera“. Hann var sjálfur sem kunnugt er af Gyðingakyni.

Einar Kárason byggir skáldsögu sína Heimsmeistari  á ævi Fischers. Ekki verður séð að hann skáldi mikið í hinar mörgu eyður í sögu skákmeistarans snjalla. Reyndar hefði hann mátt nota veruleikann meira, t.d. hin furðulegu kvennamál Fischers. Stundum er veruleikinn skáldlegri en skáldskapurinn.

Því miður er dálítið um stílhnökra í bókinni. Athugið eftirfarandi setningarbút: „Hann var að vísu brynjaður með réttmætum fjandskap í garð stjórnvalda…“ (bls. 7).

Maður getur verið brynjaður gegn einhverju tilteknu en það er rökleysa að tala um að vera brynjaður í garð einhvers. Þess utan er ekki smekklegt að nota líkingu við eitthvað handfast, brynju, í tengslum við eitthvað miður handfast eins og stjórnmál.

Betra hefði verið að segja hann brynjaðan gegn örvahríð eða spjótalögum stjórnvalda. Örvar og spjót eru handföst rétt eins og brynja.

Aðra  hnökra má finna á blaðsíðu 10. Þar segir að hvítir landnemar í Vesturheimi „…ristu heimahaga frumbyggjanna á hol…“ Þetta er smekkleysa af svipuðum toga og sú fyrri.

Það ber að hafa allt líkingarmálið á sama tilverustigi, brynjur og spjót eru á sama tilverustigi, ekki heimahagar og það sem rista má á hol.

Kannski hefði mátt segja að hvítingjar hafi rist búk frumbyggjasamfélagsins á hol, búkar eru ristir á hol og ekkert gegn því að líkja samfélagi við skrokk. Á blaðsíðu 26 stendur: „Hugur hans var biksvartur…“, svipað á blaðsíðu 29.

Nú er vissulega oft talað um myrkan eða þungan huga, samt kann ég ekki vel við þessa líkingu, kannski er um að ræða smekksatriði.  

Á blaðsíðu 59 er hugmynd Fischers um nýsköpun í skák kölluð „Random-kerfið“. Það er venjulega kallað „slembiskák“ á íslensku, í slíkri skák er taflmönnum raðað á byrjunarreitum með nánast tilviljunakenndum hætti.

Styrkur Einars hefur löngum verið mikil frásagnagleði og sagnahæfni. Mér finnst hvortveggja vanta í þessari bók, það er eins og honum leiðist að skrifa hana. Hann getur miklu betur.

Feisbókarvinur spurði af hverju ég gæfi ekki stjörnur í jólabókadómum. Ég sagðist hafa ímugust á stjörnugjöf en fengi stundum stjörnur í augum er ég læsi  frábærar bækur.

Engar stjörnur í mínum augum nú.